Σενάριο - Σχέδιο διδασκαλίας: Άνωση

Ελένη Μιχαλάτου

Α. Σενάριο - Σχέδιο διδασκαλίας: Άνωση

Θα παρουσιάσω τη δική μου εκτίμηση για το συγκεκριμένο σενάριο παρότι δεν είμαι φυσικός και, επιπλέον, δεν έχω διδάξει φυσική στο γυμνάσιο.

Θεωρώ, λοιπόν, ότι το συγκεκριμένο σενάριο έχει δομηθεί με βάση τις αρχές της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας και του κοινωνικού εποικοδομητισμού. Οι μαθητές καλούνται να οικοδομήσουν τη γνώση εργαζόμενοι σε ομάδες και με βιωματικό τρόπο και έτσι θέτονται τα θεμέλια για την απόκτηση των σχετικών γνώσεων, ικανοτήτων και στάσεων από τους μαθητές.. Η χρήση εργαστηριακών διατάξεων και η εκτέλεση πειραμάτων από τους ίδιους τους μαθητές ενισχύει, επίσης, ικανότητες σχετικές με τον επιστημονικό τρόπο εργασίας στην επιστήμη. Ενισχύεται, επίσης, ο κριτικός τρόπος σκέψης των μαθητών καθώς και ο επιστημονικός εγγραμματισμός τους. Η διδασκαλία εμπλουτίζεται, επίσης, με το πείραμα επίδειξης από τον καθηγητή, μια διαδικασία αλληλεπιδραστικού τύπου.

Το σενάριο φαίνεται αρκετά μεγάλο στην έκτασή του παρότι είναι σαφές ότι το θέμα της άνωσης δεν εξαντλείται (ίσως γι’ αυτό ο τίτλος του σεναρίου είναι: Άνωση (1^ο μέρος)). Στο βιβλίο του μαθητή, στο σχετικό κεφάλαιο, παρουσιάζονται και άλλα θέματα τα οποία απουσιάζουν από το σενάριο (π.χ. από ποιούς παράγοντες εξαρτάται η άνωση).

Ειδικότερα, θα ήθελα να σχολιάσω τα ακόλουθα τμήματα του σεναρίου:

1.3 Σκοπός και στόχοι του σεναρίου – σχεδίου διδασκαλίας

Γενικός σκοπός. Η πειραματική επιβεβαίωση της ισχύος της Αρχής του Αρχιμήδη θεωρώ ότι πρέπει να συμπεριληφθεί ως στόχος στις Ικανότητες.

Γνώσεις. Οι δύο πρώτοι στόχοι ικανοποιούνται σε προγενέστερο μάθημα (σύμφωνα με το βιβλίο του μαθητή). Στους υπόλοιπους στόχους που αναφέρονται θα προσέθετα τα ακόλουθα: α) να δείχνουν πειραματικά ότι το μέτρο της άνωσης σχετίζεται με τον όγκο του βυθισμένου σώματος αλλά και την πυκνότητά του, β)να διατυπώνουν την αρχή του Αρχιμήδη.

Ικανότητες. Θα προσέθετα τα ακόλουθα: ........ α) να συνεργάζονται, β) να οικοδομούν την επιστημονική γλώσσα, γ) να χρησιμοποιούν μαθηματικά για την περιγραφή και ερμηνεία φυσικών φαινομένων.

1.5. Εκτιμώμενη διάρκεια. Θεωρώ, ότι ακόμα και με εξοικειωμένους μαθητές, η υλοποίηση του παρόντος σεναρίου απαιτεί περισσότερο από τον προτεινόμενο χρόνο, ειδικά σε τμήματα πολυμελή. Ειδικά για τη συμπλήρωση του Φύλλου Αξιολόγησης θεωρώ ότι απαιτείται μια διδακτική ώρα.

2. Ανάπτυξη σεναρίου. Δε δίνεται καμμία εκτίμηση για τη χρονική διάρκεια κάθε δραστηριότητας και δε συσχετίζονται οι επιμέρους δραστηριότητες με τους στόχους που έχουν τεθεί.

Φύλλο εργασίας. Μου άρεσε πολύ η ταυτόχρονη παρουσίαση κειμένου, εξισώσεων, σχημάτων και φωτογραφιών καθώς και το λιτό κείμενο. Με προβλημάτισαν, ωστόσο τα σχήματα 3, 6 και 9 στα οποία απεικονίζεται ένα κομμάτι πλαστελίνης και τίποτα άλλο (κάποιο άλλο σώμα) και ζητείται η συνθήκη ισορροπίας της πλαστελίνης. Δεν το καταλαβαίνω αυτό.

θα πρότεινα, η δραστηριότητα 3 να συμπληρωνόταν με ένα επιπλέον πείραμα κατά το οποίο το χέρι θα σπρώχνει την πλαστελίνη προς τα κάτω και επακόλουθη παρατήρηση της ένδειξης του δυναμόμετρου. Έτσι, στη δραστηριότητα 4 θα εξαχθεί εύκολα το συμπέρασμα ότι η άνωση είναι μια δύναμη κατακόρυφη με φορά προς τα επάνω και ότι σε αυτή οφείλεται η δυσκολία στο να βυθίσουμε μια μπάλα του βόλεϊ στο νερό. Στο τέλος του φύλλου εργασίας θα πρότεινα μια επιπλέον δραστηριότητα ανακεφαλάιωσης (διάρκειας 3-5 λεπτών) σχετικά με τα αποτελέσματα όλων των διαδικασιών που προηγήθηκαν.

Φύλλο αξιολόγησης. Μου άρεσε πολύ το στήσιμο και το περιεχόμενό του. Οι μαθητές καλούνται να εφαρμόσουν τη νέα γνώση τόσο για την επίλυση επιστημονικών θεμάτων όσο και προβλημάτων της καθημερινής ζωής. Ενδιαφέρουσα, επίσης, η δραστηριότητα 3 και μάλιστα η προτροπή να χρησιμοποιήσουν οι μαθητές τις Τ.Π.Ε (αφού δίνει διεύθυνση ιστοσελίδας). Ωστόσο, οι απαντήσεις (και ιδιαίτερα οι τεκμηριώσεις) στις ερωτήσεις της δραστηριότητας 2 απαιτούν επανάκληση προηγούμενων γνώσεων οι οποίες όμως, δεν έχουν συζητηθεί στο πλαίσιο του σεναρίου (π.χ. σύνδεση άνωσης και πυκνότητας βυθισμένου σώματος). Τέλος θεωρώ, όπως προανάφερα, ότι η υλοποίησή του απαιτεί αρκετό χρόνο καθώς περιλαμβάνει επανάληψη πειράματος από τους μαθητές, το οποίο μάλιστα θα σχεδιάσουν οι ίδιοι.